“วินัยเริ่มที่บ้าน สอนลูกหลานให้มีระเบียบ” พ่อแม่ผู้ปกครองคงเคยได้ยินคำขวัญนี้มาแล้ว และเป็นการบ่งบอกว่าการสอนระเบียบวินัยนั้นต้องเริ่มจากครอบครัวก่อนอื่นใด แต่ปัญหาที่หลายครอบครัวประสบคือการสอนลูกหลานให้มีระเบียบนั้น บางครั้งก็ยากเย็นเสียจริงๆ แต่ก็ไม่ยากเกินไปหากมีหลักการที่ถูกต้อง ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจก่อนว่า “ระเบียบวินัย”นั้นสำคัญต่อเด็กๆอย่างไร สำคัญตรงที่ว่าถ้าเด็กขาดวินัย เขาจะไม่เข้าใจความสำคัญของการควบคุมตนเอง ส่งผลให้มีปัญหาทางด้านพฤติกรรมต่อไป เช่น เป็นเด็กไม่ชอบทำตามกติกา และมักจะทำตามใจตนเอง เป็นต้น ดังนั้นการสอนลูกให้มีระเบียบวินัยจึงเป็นสิ่งจำเป็นต่อพฤติกรรมของลูกทั้งในวันนี้และในอนาคต
ว่าแล้วเราจะทำอย่างไร?
1. เป็นตัวอย่างที่ดีของลูก
เป็นตัวอย่างที่ดีของลูก คุณพ่อคุณแม่ต้องเริ่มต้นจากตัวเองก่อน เนื่องจากเด็กๆ โดยเฉพาะเด็กเล็กมักจะชอบเลียนแบบ เด็กจะซึมซับความมีระเบียบวินัยจากพ่อแม่ ดังนั้นหากพ่อแม่ต้องการให้ลูกมีระเบียบวินัย ก็ต้องทำเป็นตัวอย่าง
2. ปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ
ปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ การปลูกฝังวินัยต้องเป็นสิ่งที่ทำซ้ำ ๆ อย่างสม่ำเสมอ จนเด็กยอมรับและจดจำได้ ฉะนั้นต้องค่อยเป็นค่อยไป และใช้เวลาในการฝึกสอน สิ่งสำคัญคือ ต้องทำสิ่งนั้นให้เหมือนกันทุกครั้ง เช่น สอนลูกให้เก็บที่นอนหลังจากตื่นนอนทุกครั้ง แต่คุณพ่อคุณแม่กลับปล่อยปละละเลย ปล่อยให้ลูกทำบ้าง ไม่ทำบ้าง เด็กก็จะขาดการปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอต่อเนื่อง
3. ไม่บังคับให้เด็กทำ
ไม่ควรบังคับให้เด็กทำอย่างที่พ่อแม่ต้องการ แต่ต้องชักจูงและยอมรับให้ทำด้วยความเต็มใจ เช่น การเก็บที่นอน ควรสอนลูกให้เห็นประโยชน์ของการเก็บที่นอนให้เป็นระเบียบเพราะจะไม่ทำให้ที่นอนสกปรก เกิดไรฝุ่นที่จะทำให้เกิดโรคผิวหนังหรือทางเดินหายใจได้ เป็นต้น ซึ่งการบอกเหตุผลในการกระทำเป็นสิ่งจำเป็นที่จะช่วยชักจูงให้เด็กเกิดความสมัครที่จะทำเองโดยไม่ต้องมีการบังคับ
4. ชมเชยและให้กำลังใจ
ชมเชยและให้กำลังใจการชมเชยให้กำลังใจ จะเป็นเครื่องมือหนึ่งที่ทำให้เด็กๆทำตามระเบียบวินัยอย่างเต็มใจ เมื่อไรที่ลูกปฏิบัติตามระเบียบวินัยได้เป็นอย่างดี คุณพ่อคุณแม่จึงควรชมเชยและให้กำลังใจเขา เพื่อให้เขาเกิดแรงจูงใจที่จะทำต่อไป
5. เมื่อลูกไม่มีระเบียบไม่ควรลงโทษลูกอย่างรุนแรง
เมื่อลูกไม่มีระเบียบไม่ควรลงโทษลูกอย่างรุนแรง เพราะจะทำให้ลูกเกิดการต่อต้าน ควรทำความเข้าใจกับลูกและลงโทษด้วยการงดไม่ได้ลูกทำกิจกรรมที่ชื่นชอบ เช่น ห้ามดูโทรทัศน์ 2 วัน เพื่อให้เขาเรียนรู้ว่าสิ่งที่ทำนั้นไม่ถูกต้อง
6. พ่อแม่ต้องสอนลูกไปในทิศทางเดียวกัน
พ่อแม่ต้องสอนลูกไปในทิศทางเดียวกัน การสอนลูกให้มีระเบียบวินัยนั้น พ่อแม่ต้องใจเย็น รู้จักระงับอารมณ์ และมีความหนักแน่น ที่สำคัญผู้ปกครองต้องปฏิบัติตนไปในทิศทางเดียวกัน เช่น เมื่อคนใดคนหนึ่งลงโทษลูก อีกคนไม่ควรใจอ่อนผ่อนปรนโทษนั้น เพราะจะทำให้เด็กไม่เกิดการเรียนรู้ และสิ่งที่พ่อแม่สอนมาทั้งหมดก็จะไม่เกิดผลแต่อย่างใด
โดย มูลนิธิศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็ก