เยาวชนกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
หอพักพัฒนาเด็กคริสตจักรบ้านแม่เอาะ
โครงการพัฒนาเด็กแม่เอาะได้ริเริ่มกิจกรรมการอนุรักษ์ป่าและทำแนวกันไฟตั้งแต่ พ.ศ. 2551 เนื่องจากประสบปัญหาการเผาไร่ของชาวบ้านที่ทำการเกษตร ซึ่งทำให้เกิดฝุ่น PM 2.5 และเกิดไฟป่าที่รุนแรง โครงการพัฒนาเด็กประจำคริสตจักรแม่เอาะมองเห็นถึงความสำคัญของปัญหาที่เกิดขึ้น จึงจัดกิจกรรมอนุรักษ์ป่าไม้พร้อมทั้งจัดอบรมให้กับบุคคลทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นเด็กในโครงการ ผู้ใหญ่ หรือคนในชุมชน โดยมีคณะกรรมการและผู้นำชุมชนเป็นผู้กำหนดวางแผนในการดำเนินงานและเลือกสถานที่ในการทำกิจกรรมต่าง ๆ
กิจกรรมปลูกป่าจะเกิดขึ้นในเขตสงวน เมื่อเลือกบริเวณในการทำกิจกรรมแล้ว จากนั้นหน่วยงานป่าไม้แม่แจ่มจะทำแนวปลูกป่าและนำกล้าไม้ไปแจกจ่ายให้กับชาวบ้าน ซึ่งกิจการทำแนวกันไฟจะเกิดขึ้นในเดือนมีนาคม ส่วนกิจกรรมปลูกป่าจะมีขึ้นในเดือนพฤษภาคมของทุกปี ในกิจกรรมเหล่านี้ ชาวบ้านในชุมชนจะได้ความรู้ในด้านสิ่งแวดล้อมและรู้วิธีดูแลป่าไม้อย่างถูกต้อง เพื่อสร้างให้เกิดจิตสำนึกในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัว
นายประจาย ชำนิสารพันการ ผู้จัดการโครงการพัฒนาเด็กและเยาวชนประจำคริสตจักรแม่เอาะ กล่าวถึงความสำคัญของปัญหาที่เกิดขึ้นว่า “เนื่องจากมีการเผาไร่เพิ่มขึ้น ซึ่งอาจทำให้เกิดไฟป่าได้ ทำให้การทำแนวกันไฟเป็นเรื่องสำคัญ เพราะไม่อย่างนั้นจะไหม้ป่าไปหมด อีกทั้งยังมีฝุ่น PM 2.5 ที่เพิ่มขึ้นจากการเผานี้ เราจึงต้องช่วยกันดูแลรักษาป่าของเรา พร้อมทั้งอบรมให้ความรู้กับคนรุ่นหลังด้วย”
น้องตา เยาวชนอายุ 21 ปี ในโครงการพัฒนาเด็กและเยาวชนที่เข้าร่วมกิจกรรมอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม กล่าวถึงความเห็นที่มีต่อการอนุรักษ์ธรรมชาติว่า “ธรรมชาติเป็นสิ่งที่พระเจ้าสร้างให้กับเรา เราจึงควรจะเห็นคุณค่า และช่วยกันรักษามันให้ดีที่สุด”
กิจกรรมอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โครงการพัฒนาเด็กคริสตจักรแม่เอาะ
ทำแนวกันไฟ / ปลูกป่า
ที่มาปัญหา
เนื่องจากมีการเผาไร่เพิ่มมากขึ้นจากการทำการเกษตร จึงอาจเกิดไฟป่าขึ้นได้ อีกทั้งยังมีปริมาณฝุ่น PM 2.5 จำนวนมาก
จุดประสงค์
- เพื่อลดจำนวนฝุ่นในพื้นที่
- เพื่อป้องกันไฟป่า
- เพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียว
- เพื่อสร้างจิตสำนึกในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม
- เพื่อเรียนรู้วิธีการดูแลป่าไม้อย่างถูกต้อง
การดำเนินงาน
มีการดำเนินงานมาแล้วประมาณ 5-6 ปี โดยคณะกรรมการและผู้นำชุมชนประชุมวางแผนถึงสถานที่ในการทำกิจกรรมปลูกป่าในเขตสงวน ก่อนที่หน่วยงานป่าไม้แม่แจ่มจะทำแนวปลูกป่าและนำกล้าไม้ไปให้ชาวบ้าน
- เดือนมีนาคม ทำแนวกันไฟ
- เดือนพฤษภาคม ปลูกป่า
ผลที่เกิดขึ้น
- จำนวนฝุ่นลดลงอย่างมาก
- อัตราการเกิดไฟป่าลดลงอย่างเห็นได้ชัด
ผู้มีส่วนร่วม
- เยาวชนในโครงการและผู้ปกครอง
- สมาชิกในคริสตจักรแม่เอาะ
- คนในชุมชน
- หน่วยงานรัฐในท้องถิ่น
- หน่วยงานป่าไม้แม่แจ่ม
- หน่วยงานเอกชนต่าง ๆ
จำนวนผู้ร่วมทำกิจกรรม
300 คน ขึ้นไป
ขอบคุณผู้ให้สัมภาษณ์
นายประจาย ชำนิสารพันการ ผู้จัดการโครงการพัฒนาเด็กและเยาวชนประจำคริสตจักรแม่เอาะ
คำกล่าวจาก ผู้ใหญ่บ้าน นายทวี ชำนิสารพันการ
ผู้ใหญ่บ้านแม่เอาะ ได้เป็นตัวแทนสมาชิกในหมู่บ้านกล่าวขอบคุณ นายอำเภอสุรวุธ จันทร์งาม ส.อบต.แม่นาจร โครงการต้นน้ำแม่สะงะ โครงการไทยรักษ์ป่าแม่สะงะ เศรษฐศาสตร์ชุมชนช่วยกันพัฒนา มูลนิธิภูมิปัญญาชาติพันธุ์ คลัสเตอร์อินทนนท์ มูลนิธิดรุณาทร คริสตจักรแม่เอาะ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ครูโรงเรียนบ้านแม่เอาะ เยาวชนและเด็ก ๆ ทุกคน ที่มีส่วนร่วมและพัฒนาโครงการอาสาปลูกป่า เพิ่มพื้นที่สีเขียวป่าต้นน้ำ เยาวชนปลอดยาเสพติด (Youth and Creation Care)
ทั้งนี้ ผู้ใหญ่บ้านได้กล่าวถึงป่าชุมชนแห่งนี้ในสมัยก่อนว่า ป่าแห่งนี้มีพื้นที่กว่า 400 ไร่ เป็นป่าหัวโล้นแทบจะไม่มีต้นไม้เลย
และเมื่อสิบกว่าปีก่อนก็ได้มีชาวบ้าน 10 กว่าครอบครัว ได้แผ้วถางป่าเป็นพื้นที่ทำกินส่วนหนึ่ง เพื่อดำรงชีพ ประกอบกับพื้นที่ป่าที่ไม่สมบูรณ์ เมื่อถึงฤดูฝนทำให้น้ำป่าไหลบ่าลงสู่ด้านล่าง ท่วมพื้นที่ทำการเกษตรของชุมชนที่อยู่ด้านล่างในทุก ๆ ปี โดยชาวบ้านที่อยู่ด้านล่างนั้นได้ทำการเกษตร ทำไร่ ทำนามาก่อนที่จะเกิดชุมชนข้างบนที่ถางป่าปรับเป็นพื้นที่ทำกิน
ดังนั้นผู้ใหญ่บ้านจึงร่วมหารือ กับคณะกรรมการต่าง ๆ ผู้นำศาสนา ผู้ที่เกี่ยวข้องที่ทำกินบนผืนป่าได้คืนพื้นที่ ให้กลับคืนเป็นป่า และร่วมกันปลูกป่าเพื่อความอุดมสมบูรณ์ สร้างเป็นป่าชุมชน โดยมีแนวคิดให้ชุมชนต้องช่วยกันดูแลผืนป่า
ผลแห่งความสำเร็จนี้ เกิดจากความรัก ความสามัคคี ร่วมแรงร่วมใจในทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานภาครัฐ หน่วยงานชุมชน คริสตจักรบ้านแม่เอาะ รวมทั้งคนในชุมชน ที่ได้เห็นความสำคัญของพื้นที่สีเขียวแห่งนี้ จึงได้ให้ความร่วมมือ ให้ความช่วยเหลือ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องงบประมาณทำแนวกันไฟ การร่วมกันปลูกป่า และการเพิ่มจำนวน หมูป่า ไก่ป่า กระรอก เพื่อให้ผืนป่าแห่งนี้เป็นป่าอุดมสมบูรณ์อีกครั้งหนึ่ง
อีกเรื่องหนึ่งที่ทางผู้ใหญ่บ้านรู้สึกเป็นห่วงเป็นอย่างมาก คือเรื่องยาเสพติด ที่เข้ามาในหมู่บ้าน ไม่ว่าจะเป็น บ้านแม่เอาะเหนือ แม่เอาะกลางและแม่เอาะใต้ ที่มีประชากรรวมกันประมาณ 700 กว่าคน เด็ก ๆ ที่ติดยาเสพติด มีตั้งแต่เด็กอายุ 10-12 ขวบ โดยบ้านแม่เอาะเหนือมีผู้ติดยาเสพติดกว่า 20% บ้านแม่เอาะกลางที่ส่วนใหญ่เป็นคริสเตียน ก็ยังมีติดยาเสพติดที่ 7-8 % โดยผู้ปกครองและโรงเรียนบ้านแม่เอาะ ได้ช่วยกันสอดส่องดูแลเรื่องนี้ โดยผู้ใหญ่บ้านก็ได้ฝากเรื่องยาเสพติดนี้ให้กับทางราชการ ได้ช่วยหาแนวทางแก้ปัญหายาเสพติดในพื้นที่อย่างจริงจัง
ผู้ใหญ่บ้านยังทิ้งท้ายไว้อีกว่า อีก 4-5 ปีข้างหน้าให้เข้ามาลองดูว่า ป่าแห่งนี้จะเติบโต อุดมสมบูรณ์ขึ้นอีกสักเท่าใด และได้ขอบคุณทุกคนที่มาเยี่ยมเยียนผืนป่าแห่งนี้ ให้ป่าแห่งนี้เป็นป่าที่แบ่งปันที่สำคัญของชุมชนบ้านแม่เอาะสืบไป